Λάδια Συμπιεστών:Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Το λάδι στο σύστηµα κλιµατισµού είναι τόσο σηµαντικό για τη σωστή του λειτουργία, όσο και για έναν κινητήρα. Λάθος λάδι, κακής ποιότητας ή ακόµα και λάθος ποσότητα, σηµαίνει φθορά, είτε σε ένα καινούργιο συµπιεστή, είτε κατά την συµπλήρωση στην διαδικασία ενός service κλιµατισµού…
Το λάδι στο σύστηµα κλιµατισµού είναι τόσο σηµαντικό για τη σωστή του λειτουργία, όσο και για έναν κινητήρα. Λάθος λάδι, κακής ποιότητας ή ακόµα και λάθος ποσότητα, σηµαίνει φθορά, είτε σε ένα καινούργιο συµπιεστή, είτε κατά την συµπλήρωση στην διαδικασία ενός service κλιµατισµού…
Η κύρια αποστολή του λαδιού στο κλιµατιστικό είναι να λιπαίνει τα κινούµενα µέρη του συµπιεστή και την βελόνα της εκτονωτικής βαλβίδας και δευτερευόντως να απάγει θερµότητα από τον συµπιεστή, ψύχοντάς τον.
Κατά την διαδικασία αυτή, µεγάλη σηµασία έχει το ιξώδες του λαδιού.
Ένα «παχύ» λάδι, σύµφωνα µε τους µηχανικούς της Denso, θα δηµιουργήσει στα έµβολα – κυλίνδρους του συµπιεστή µεγάλη αντίσταση τριβής µε συνέπεια την αύξηση της θερµοκρασίας και πιθανόν µπλοκάρισµά του (Εικ. 1).
Τυχόν ανάµειξη διαφορετικών λαδιών, υπάρχει πιθανότητα να δηµιουργήσει παραφίνη, µε επακόλουθο την µείωση της ροής ψυκτικού και λαδιού στο σύστηµα και µε ανάλογες συνέπειες στην απόδοση του συστήµατος (Εικ.2).
Μεγάλο ρόλο πάλι, σύµφωνα µε την Denso, εκτός από την ποιότητα του λαδιού έχει και η ποσότητα. Το λίγο λάδι, θα έχει σαν συνέπεια, κακή λίπανση, αύξηση της θερµοκρασίας κ.λπ., ενώ το πολύ λάδι θα αυξήσει το φορτίο στο σύστηµα εµβόλου – στροφάλου, µε δυσάρεστες πάλι συνέπειες.
Κατηγορίες λαδιών
Τα λάδια στα σηµερινά συστήµατα κλιµατισµού είναι πλήρως συνθετικά, υγροσκοπικά µε βάση την πολυαλκυλενο-γλυκόλη, PAG (Εικ. 3). Υπάρχουν (διατίθενται) σε διάφορα ιξώδη και µε τις κατάλληλες προδιαγραφές -χηµική σταθερότητα, χαµηλή θερµοκρασία πήξης κ.λπ.- για να καλύπτουν ένα µεγάλο εύρος απαιτήσεων.
Επίσης υπάρχουν και τα λάδια PAO, µε βάση τις πολυαλφαολεφίνες τα οποία δεν είναι υγροσκοπικά και συµβάλλουν στην απόδοση του συστήµατος. Τα µόρια αυτών των λαδιών κολλούν στις επιφάνειες του συστήµατος και σχηµατίζουν ένα λεπτό φιλµ προστασίας.
Συνδέεται ελάχιστα µε το ψυκτικό και κυκλοφορεί µόνο ένα µικρό ποσοστό λαδιού µέσα στο σύστηµα. Η υπόλοιπη ποσότητα παραµένει στον συµπιεστή, εκεί όπου πραγµατικά χρειάζεται το λάδι. Κυκλοφορούν επίσης και λάδια τα οποία περιέχουν και λάδι σκιαγραφικό σε αναλογία 10%, για πλήρωση του συστήµατος απευθείας χωρίς την ανάγκη πρόσθεσης επιπλέον σκιαγραφικού.
Αξίζει εδώ να σηµειωθεί ότι το λάδι σε έναν συµπιεστή κλιµατιστικού, σε υβριδικά και ηλεκτρικά οχήµατα, τα οποία έχουν ηλεκτρικούς συµπιεστές (Εικ.4) υψηλής τάσης, είναι τελείως διαφορετικών απαιτήσεων µιας και αυτό έρχεται σε επαφή µεταξύ άλλων και µε το πηνίο του ηλεκτροκινητήρα. Εδώ χρησιµοποιούµε το λιγότερο POE το οποίο έχει ηλεκτρική αντοχή σε βραχυκυκλώµατα.
Υπολογισµός της ποσότητας λαδιού
Ένα θέµα που προκύπτει και πολλές φορές γίνεται αντικείµενο συζήτησης στο συνεργείο, είναι σε περίπτωση αντικατάστασης ενός εξαρτήµατος στο σύστηµα κλιµατισµού, η ποσότητα του λαδιού που έχει το εξάρτηµα και πόσο θα πρέπει να προστεθεί εκ νέου.
Ένας συµπιεστής, επειδή µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε διάφορες εφαρµογές οχηµάτων, θα πρέπει να ελέγχεται ή και να διορθώνεται η ποσότητα του λαδιού του πριν την τοποθέτησή του στο σύστηµα.
Η διαδικασία αυτή λέγεται ισοστάθµιση και είναι σε γενικές γραµµές η εξής:
Α. Προηγείται η διαδικασία αποστράγγισης µε σκοπό να αφαιρέσουµε όσο το δυνατόν περισσότερο λάδι από τον συµπιεστή που αφαιρέθηκε:
1. Αφαιρούµε την τάπα αποστράγγισης του λαδιού του στροφαλοθαλάµου του συµπιεστή και αποστραγγίζουµε το λάδι σε ένα καθαρό διαβαθµισµένο δοχείο.
2. Το ίδιο κάνουµε και από τις θυρίδες αναρρόφησης και κατάθλιψης, περιστρέφοντας τον συµπιεστή για να βοηθήσουµε το άδειασµά του (Εικ. 5)
3. Μετράµε το λάδι το οποίο συλλέξαµε στο δοχείο.
4. Ελέγχουµε το στραγγισµένο λάδι κάνοντας έναν διαγνωστικό έλεγχο από την όψη του (πίνακας) και κατόπιν το απορρίπτουµε κατάλληλα.
Β. Ισοστάθµιση λαδιού. Στον καινούργιο συµπιεστή ο οποίος στην περίπτωση του έχει αποσταλεί µε το λάδι όλου του συστήµατος θα πρέπει ένα µέρος του λαδιού να αποστραγγιστεί. Γι’ αυτό:
Ανατρέχουµε στην ποσότητα του λαδιού που καταγράφηκε κατά την αφαίρεση του συµπιεστή.
Αφαιρούµε την ποσότητα που καταγράφηκε από την ποσότητα ολόκληρου του συστήµατος (ανατρέχουµε στις προδιαγραφές).
Η διαφορά µεταξύ της ποσότητας ολόκληρου του συστήµατος και της ποσότητας που καταγράφηκε είναι η υπολογισµένη ποσότητα που πρέπει να αφαιρεθεί από τον συµπιεστή αντικατάστασης.
Δείτε αναλυτικό παράδειγµα υπολογισµού λαδιού για τις πιο συνηθισµένες περιπτώσεις επισκευής και αντικατάστασης εξαρτήµατος στο σύστηµα κλιµατισµού.
Γράφει ο Λιάτος Π. Χαράλαμπος, Τεχνολόγος Οχημάτων- Εκπαιδευτικός, Εκπαιδευτής Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.