Τα ηλεκτρικά – ΕV και υβριδικά – HVs και η επισκευή τους

Με την αύξηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, αυξάνεται η παραγωγή, οι πωλήσεις και η χρήση ηλεκτρικών και υβριδικών οχηµάτων (E&HVs)*, τα οποία απαιτούν και συντήρηση ή ακόµα και επισκευές φανοποιΐας-βαφής, µετά από ένα µικρό ή µεγάλο ατύχηµα. Όµως πόσα συνεργεία -εκτός αντιπροσωπείας- γνωρίζουν και µπορούν σήµερα να κάνουν αυτού του είδους επισκευές; Και αυτό το λέµε, γιατί στα ηλεκτροκίνητα υπάρχει γενικά ρεύµα υψηλού βολτάζ, που απαιτεί ειδικές γνώσεις και εξοπλισµό, για να γίνει οποιαδήποτε επισκευή σωστά και χωρίς κίνδυνο για αυτούς που «επιχειρούν» πάνω σε αυτά.
Οι εργαζόµενοι στον τοµέα συντήρησης και επισκευής µηχανοκίνητων οχηµάτων, είναι πλέον πιο πιθανό να βρεθούν µπροστά σε ένα όχηµα E&HVs και ως εκ τούτου πρέπει να γνωρίζουν τους πρόσθετους κινδύνους στους οποίους µπορεί να εκτεθούν, όταν ασχολούνται µε αυτά τα οχήµατα. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να αναπτύξουν ένα ευρύτερο φάσµα δεξιοτήτων και γνώσεων και να έχουν πρόσβαση σε εξειδικευµένα εργαλεία και εξοπλισµό, ώστε να είναι ασφαλείς.
Στην Ελλάδα, που ως γνωστόν κυκλοφορούν υβριδικά αυτοκίνητα πάνω από µια επταετία και ηλεκτρικά υψηλού βολτάζ πάνω από τρία χρόνια -η βασική νοµοθεσία ψηφίσθηκε τον Ιούλιο του 2020, αφήνοντας σε εκκρεµότητα (υπουργικές αποφάσεις) που αφορούν βασικά την ασφάλεια, τους χώρους επισκευής και τον εξοπλισµό, για την προστασία των εργαζοµένων στα E&HVs. Αξιοσηµείωτο είναι ότι έχει περάσει από τότε ένα χρόνος και ακόµα αναµένονται, ενώ οι πωλήσεις-κυκλοφορία ηλεκτρικών αυτοκινήτων, αυξάνονται.
Στο σηµείο αυτό, πρέπει να τονίσουµε, ότι οι τάσεις του ηλεκτρικού ρεύµατος, που υπάρχουν στα ηλεκτρικά οχήµατα είναι σηµαντικά υψηλότερες (µέχρι 800 βολτ συνεχούς ρεύµατος-DC) από εκείνες που χρησιµοποιούνται σε άλλα οχήµατα (12/24 βολτ DC). Σε ξηρές συνθήκες, η τυχαία επαφή µε µέρη που είναι ενεργά σε τάσεις άνω των 110 Volts DC µπορεί να είναι θανατηφόρα. Για E&HVs οι τάσεις συνεχούς ρεύµατος µεταξύ 60 και 1500 βολτ αναφέρονται ως «υψηλή τάση». Αυτή η ορολογία χρησιµοποιείται σε αυτή την οδηγία, αν και η υψηλή τάση, ορίζεται διαφορετικά σε άλλους τοµείς της βιοµηχανίας.
Επίσης τα συστήµατα συσσωρευτών ενδέχεται να περιέχουν χηµικές ουσίες που µπορεί να είναι επιβλαβείς εάν απελευθερωθούν, ενώ παράλληλα αποθηκεύουν σηµαντικές ποσότητες ενέργειας, οι οποίες µπορούν να προκαλέσουν έκρηξη, εάν δεν αντιµετωπιστούν σωστά.
Τέλος, υπάρχουν σηµαντικές διαφορές, στον σχεδιασµό των E&HVs από κατασκευαστή σε κατασκευαστή, που σηµαίνει ότι οι πληροφορίες ειδικά για τον συγκεκριµένο κατασκευαστή και το όχηµα στο οποίο πραγµατοποιείται µια εργασία, είναι πράγµατα απαραίτητα και πολύ σηµαντικά για τον προσδιορισµό των ενεργειών για µια ασφαλή εργασία.
Ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν τη φύση και τη σοβαρότητα των βλαβών που προκαλούνται από ηλεκτροπληξία είναι το είδος του ρεύματος, αν δηλαδή πρόκειται για ρεύμα συνεχές (DC) ή για εναλλασσόμενο (AC). Γενικά, η έκθεση σε εναλλασσόμενη πηγή ρεύματος (AC), θεωρείται 3-5 φορές πιο επικίνδυνη για την υγεία από την έκθεση σε συνεχή πηγή (DC) της ίδιας τάσης, εξαιτίας της ενδεχόμενης ασθένειας «τετανίας» που μπορεί να προκληθεί από την παρατεταμένη επαφή του εργαζομένου με την ηλεκτρική πηγή. Επιπλέον, η επαναληπτική φύση του εναλλασσόμενου ρεύματος αυξάνει την πιθανότητα πρόκλησης θανατηφόρας «κοιλιακής μαρμαρυγής».
Τύποι ηλεκτρικών οχηµάτων
Τα ηλεκτρικά οχήµατα, χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Τα Ηλεκτρικά Οχήµατα (Electric Vehicles – EV) και τα Υβριδικά Οχήµατα (Ηybrid Vehicles). Οι βασικές διαφορές τους είναι:
Ηλεκτρικά οχήµατα (EV)
Τα ηλεκτρικά οχήµατα χρησιµοποιούν έναν συσσωρευτή µεγάλης χωρητικότητας και έναν ή περισσότερους ηλεκτρικούς κινητήρες για να κινήσουν το όχηµα. Ο συσσωρευτής πρέπει να φορτιστεί από το δίκτυο παροχής ηλεκτρικού ρεύµατος όταν το όχηµα δεν είναι σε χρήση, αν και κάποιο µέρος της ηλεκτρικής ενέργειας µπορεί να ανακτηθεί κατά την διάρκεια της πέδησης.
Υβριδικά οχήµατα (HEV)
Τα υβριδικά οχήµατα έχουν συνήθως δύο πηγές ενέργειας: Ένα κινητήρα εσωτερικής καύσης που χρησιµοποιεί ως καύσιµο ντίζελ ή βενζίνη και βοηθητικά έναν ηλεκτροκινητήρα συνοδευόµενο από έναν συσσωρευτή (υψηλής τάσης). Τα υβριδικά οχήµατα χρησιµοποιούν και τις δύο πηγές ενέργειας εναλλάξ ή και ταυτόχρονα. Ο κινητήρας εσωτερικής καύσης και η ενέργεια που ανακτάται από τα συστήµατα πέδησης του οχήµατος χρησιµοποιούνται για την φόρτιση του συσσωρευτή. Ένα υβριδικό όχηµα plug-in µπορεί να φορτώνει τον υψηλής τάσης συσσωρευτή του, τόσο από το ηλεκτρικό σύστηµα τροφοδοσίας του αυτοκινήτου, όσο και από το ηλεκτρικό δίκτυο της πόλης µε βύσµα (πρίζα).
Κίνδυνοι εργασίας σε E&HVs οχήµατα
Τα οχήµατα E&HVs συνοδεύονται από κινδύνους, τόσο για τους πεζούς στον δρόµο, όσο και για του ασχολούµενους µε την επισκευή και συντήρηση συµβατικών οχηµάτων και άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται µε το όχηµα. Αυτοί περιλαµβάνουν:
– Πιθανότητα οι πεζοί να µην αντιληφθούν τα οχήµατα που κινούνται καθώς αυτά είναι αθόρυβα.
– Δυνατότητα επηρεασµού των ιατρικών συσκευών όπως οι βηµατοδότες από τα ηλεκτρικά συστήµατα του οχήµατος.
– Παρουσία εξαρτηµάτων υψηλής τάσης και καλωδίων ικανών να προκαλέσουν θανατηφόρο ηλεκτροπληξία.
– Αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας µε δυνατότητα πρόκλησης έκρηξης ή πυρκαγιάς.
– Εξαρτήµατα που ενδέχεται να διατηρούν επικίνδυνη τάση, ακόµη και όταν ένα όχηµα είναι απενεργοποιηµένο.
– Ενεργοποίηση ηλεκτροκινητήρων ή ακόµα και του ίδιου του οχήµατος, το οποίο µπορεί να κινηθεί απροσδόκητα λόγω µαγνητικών δυνάµεων εντός των κινητήρων.
– Κινδύνους χειρισµού που συνδέονται µε την αντικατάσταση του συσσωρευτή.
– Πιθανότητα απελευθέρωσης εκρηκτικών αερίων και επιβλαβών υγρών, εάν οι συσσωρευτές έχουν υποστεί ζηµιά ή έχουν τροποποιηθεί λάθος.
Ασφαλής εργασία στα E&HVs οχήµατα
Σύµφωνα µε την ελληνική νοµοθεσία (Νόµος Ιούνιος 2020) είναι απαραίτητες πρόσθετες δεξιότητες και κατάρτιση, ώστε να επιτραπεί στους επισκευαστές να συντηρούν και να επισκευάζουν µε ασφάλεια τα E&HVs. Τα επίπεδα γνώσεων που απαιτούνται -έχουν αφεθεί σε Υπουργικές Αποφάσεις, αλλά παρότι έχουν περάσει 12 µήνες τίποτα δεν έχει ολοκληρωθεί – θα πρέπει να ποικίλλουν σε µεγάλο βαθµό και να εξαρτώνται από το είδος της εργασίας που αναµένεται να κάνουν οι εµπλεκόµενοι.
Για παράδειγµα, η συνειδητοποίηση των πρόσθετων κινδύνων είναι πιθανό να είναι το µόνο που απαιτείται για τους επαγγελµατίες που αναλαµβάνουν πωλήσεις ηλεκτρικών οχηµάτων ή την περιποίηση τους. Οι εργαζόµενοι που εµπλέκονται στην επισκευή και συντήρηση του οχήµατος ωστόσο, είναι πιθανό να χρειαστούν ένα πολύ υψηλότερο επίπεδο γνώσεων, προκειµένου να εργαστούν σε αυτούς τους τύπους οχηµάτων µε ασφάλεια. Με δυο λόγια είναι απαραίτητη ειδική εκπαίδευση και προσόντα για την εργασία σε E&HVs.
Σε γενικές γραµµές στις ΗΠΑ πχ. έχουν οριστεί τέσσερις κατηγορίες εργασιών, οι οποίες είναι:
1. Φροντίδα και περιποίηση, πωλήσεις και άλλες δραστηριότητες χαµηλού κινδύνου.
2. Αντιµετώπιση περιστατικών, συµπεριλαµβανοµένων των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης και της µετακίνησης οχηµάτων.
3. Συντήρηση και επισκευή, εξαιρουµένων των ηλεκτρικών συστηµάτων υψηλής τάσης.
4. Εργασία σε ηλεκτρικά συστήµατα υψηλής τάσης.
Αυτές οι κατηγορίες περιγράφονται παρακάτω µε τους προτεινόµενους πρωταρχικούς ελέγχους.
Τα κλειδιά λειτουργίας τηλεχειρισµού ενεργοποίησης του οχήµατος, που στην καθηµερινότητα συνήθως βρίσκονται κοντά στο όχηµα, κατά τις εργασίες φροντίδα-περιποίηση, πωλήσεις και άλλες δραστηριότητες µικρότερου κινδύνου, πρέπει να φυλάσσονται µακριά από το όχηµα. Αυτό γίνεται για να αποφευχθεί η κατά λάθος κίνηση του οχήµατος.
Οι εργαζόµενοι που µετακινούν αυτά τα οχήµατα εντός και εκτός χώρου εργασίας, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι άλλοι εποχούµενοι ή πεζοί, µπορεί να µην ακούσουν το όχηµα να τους πλησιάζει. Οµοίως, οι εργαζόµενοι σε χώρους µε E&HV οχήµατα, πρέπει να γνωρίζουν ότι αυτά µπορούν να κινηθούν χωρίς προειδοποίηση!
Το πλύσιµο µε πιεστικό µπορεί να βλάψει τα ηλεκτρικά εξαρτήµατα και τα καλώδια υψηλής τάσης, τα οποία είναι συνήθως χρώµατος πορτοκαλί. Γι΄ αυτό, είναι απαραίτητο ό χειριστής του πιεστικού, να ανατρέχει στις οδηγίες του κατασκευαστή, πριν από τον καθαρισµό του συγκεκριµένου οχήµατος, σε οποιεσδήποτε σηµεία κάτω από το πλαίσιο, συµπεριλαµβανοµένου του χώρου κινητήρα.
Αντιµετώπιση συµβάντων, συµπεριλαµβανοµένων των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης και της µετακίνησης ή ρυµούλκησης οχηµάτων
Εάν ένα όχηµα E&HV ακινητοποιηθεί για οποιοδήποτε λόγω, πρέπει να ελέγχεται οπτικά στα πιθανά σηµεία βλάβης, όπως είναι τα ηλεκτρικά εξαρτήµατα υψηλής τάσης και ή καλωδίωση (συνήθως χρώµατος πορτοκαλί). Ιδιαίτερα πρέπει να ελέγχεται η ακεραιότητα του συσσωρευτή, η οποία είναι πιθανό να έχει υποστεί διαφόρων ειδών παραµορφώσεις. Βραχυκύκλωµα ή απώλεια ψυκτικού µέσου µπορεί να προκαλέσουν πηγές ανάφλεξης σε περίπτωση διαρροής καυσίµου.
Εάν το όχηµα έχει συγκρουσθεί ή έχει υποστεί βλάβη και εφόσον είναι ασφαλές, απαιτείται η αποµόνωση του συστήµατος συσσωρευτών υψηλής τάσης, χρησιµοποιώντας την συσκευή αποµόνωσης του οχήµατος. Και όλα αυτά ανατρέχοντας πάντα στις οδηγίες του κατασκευαστή.
Κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε επέµβασης επάνω σε ένα όχηµα που πρόκειται να επισκευασθεί, το κλειδί ενεργοποίησης της λειτουργίας τηλεχειρισµού πρέπει να αφαιρεθεί και να µετακινηθεί σε µια κατάλληλη απόσταση και ο τυποποιηµένος συσσωρευτής 12/24v. Βλέπουµε µάλιστα µεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης.
Επίσης, πρέπει να υπάρχει πρόσβαση σε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης για οχήµατα ειδικού σκοπού. Για παράδειγµα, τερµατικά δεδοµένων κινητής τηλεφωνίας που χρησιµοποιούνται από υπηρεσίες πυρόσβεσης και διάσωσης ή µε αναφορά στα δεδοµένα του κατασκευαστή.
Γενικά πρέπει να αποφεύγεται η ρυµούλκηση οχηµάτων E&HV, εκτός αν µπορεί να εξασφαλισθεί ότι είναι ασφαλής αυτή η ενέργεια, γιατί µπορούν να δηµιουργηθούν επικίνδυνες τάσεις από την κίνηση των κινητήριων τροχών.
Συντήρηση και επισκευή ηλεκτρικών συστηµάτων υψηλής τάσης
Τα συστήµατα υψηλής τάσης µε τα οποία είναι εφοδιασµένα τα E&HV, οχήµατα απαιτούν αυξηµένη προσοχή και ιδιαίτερες γνώσεις, σε ότι αφορά τη συντήρηση και επισκευή τους και πάντα πρέπει να γίνονται µε βάση τις συγκεκριµένες πηγές πληροφόρησης του κατασκευαστή του οχήµατος και των εµπορικών φορέων για τον προσδιορισµό των µέτρων προφύλαξης και ασφαλείας, που είναι απαραίτητα για την πρόληψη του κινδύνου.
Επίσης πρέπει να εξασφαλισθεί οποιαδήποτε τυχαία και απρόσµενη κίνηση του οχήµατος, γιατί έτσι µπορεί να τεθεί σε λειτουργία το ηλεκτρικό του σύστηµα. Γι΄αυτό και συνιστάται να ανυψώνονται από το έδαφος οι κινητήριοι τροχοί του οχήµατος, ιδίως κατά τη µετακίνησή του µέσα στο συνεργείο!
Πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε εργασία στο όχηµα, απαιτείται οπτικός έλεγχος για ενδείξεις βλάβης στην καλωδίωση υψηλής τάσης (συνήθως χρώµατος πορτοκαλί) ή στα ηλεκτρικά εξαρτήµατα.
Εάν µια συγκεκριµένη εργασία απαιτεί την ενεργοποίηση του οχήµατος, πρέπει πάντα να αποµονωθεί ή να αποσυνδεθεί ο συσσωρευτής υψηλής τάση, σύµφωνα µε τις οδηγίες του κατασκευαστή.
Πριν εκτελεσθούν εργασίες όπως είναι η αντικατάσταση πίνακα, κοπή ή συγκόλληση, πρέπει να προσδιορίζονται οι θέσεις των καλωδίων υψηλής τάσης και να παίρνονται οι κατάλληλες προφυλάξεις, ώστε να αποφευχθεί ή καταστροφή τους.
Εργασίες σε ηλεκτρικά συστήµατα υψηλής τάσης
Οι εργασίες σε ηλεκτρικά συστήµατα υψηλής τάσης, απαιτούν ενηµέρωση από συγκεκριµένες πηγές πληροφόρησης του οχήµατος του κατασκευαστή (και τους εµπορικούς φορείς) για να προσδιορισθούν οι προφυλάξεις που πρέπει να εφαρµόζονται και οι οποίες είναι απαραίτητες για την πρόληψη του κινδύνου.
Εκτός των κλειδιών τηλεχειριστηρίου που πρέπει να φυλάσσονται µακριά από το όχηµα, επίσης είναι απαραίτητος ο οπτικός έλεγχος του οχήµατος, για ενδείξεις βλάβης σε ηλεκτρικά εξαρτήµατα υψηλής τάσης ή την καλωδίωση (συνήθως χρώµατος πορτοκαλί).
Τα συστήµατα υψηλής τάσης πρέπει να είναι αποµονωµένα (δηλαδή η παροχή ισχύος να αποσυνδέεται και να ασφαλίζεται έτσι ώστε να µην µπορεί να ενεργοποιηθεί ακούσια) και να εξασφαλισθεί ο αποκλεισµός της µε δοκιµές, πριν την ανάληψη οποιασδήποτε εργασίας.
Πάντα να αποµονώνεται και να «κλειδώνεται» η πηγή ηλεκτρικής ενέργειας και σύµφωνα µε τις οδηγίες του κατασκευαστή. Επίσης πρέπει πάντα να γίνεται δοκιµή και να επιβεβαιωθεί, ότι οποιοδήποτε καλώδιο υψηλής τάσης ή ηλεκτρικό εξάρτηµα είναι ανενεργό, πριν εκτελεστεί οποιαδήποτε εργασία σε αυτό.
Ακόµη και όταν αποµονώνονται, οι συσσωρευτές οχηµάτων και άλλα εξαρτήµατα, ενδέχεται να περιέχουν µεγάλες ποσότητες ενέργειας και να διατηρούν υψηλή τάση, ενώ επιβάλλεται να χρησιµοποιούνται µόνο κατάλληλα εργαλεία και εξοπλισµός δοκιµών. Αυτά µπορεί να περιλαµβάνουν ηλεκτρικά µονωµένα εργαλεία και εξοπλισµό δοκιµών συµβατό µε GS38.
Ορισµένα ηλεκτρονικά εξαρτήµατα ενδέχεται να αποθηκεύουν επικίνδυνες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, ακόµη και όταν το όχηµα είναι απενεργοποιηµένο και ο συσσωρευτής αποµονωµένος. Ο τρόπος εκφόρτωσής τους, αναφέρεται στα στοιχεία των κατασκευαστών.
Μπορεί να υπάρχουν περιπτώσεις (π.χ. βλάβη µετά από σύγκρουση) όπου δεν ήταν δυνατή η πλήρης αποµόνωση των ηλεκτρικών συστηµάτων υψηλής τάσης και η εκφόρτιση της αποθηκευµένης ενέργειας στο σύστηµα. Στο σηµείο αυτό απαιτείται και πάλι η προσφυγή στις οδηγίες του κατασκευαστή, σχετικά µε τα µέτρα ελέγχου που πρέπει να εφαρµοστούν πριν επιχειρηθεί να εκτελεσθούν περαιτέρω διορθωτικές εργασίες.
Οι συστοιχίες συσσωρευτών είναι ευαίσθητες σε υψηλές θερµοκρασίες. Το όχηµα τυπικά φέρει επισήµανση σχετικά µε την µέγιστη θερµοκρασία του και αυτό θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη κατά την εκτέλεση εργασιών, όπως η βαφή, όπου οι θερµοκρασίες του «φούρνου» ενδέχεται να υπερβαίνουν αυτό το όριο. Θα πρέπει να εφαρµόζονται µέτρα για τον περιορισµό τυχαίων πιθανών κινδύνων, π.χ. µε την αφαίρεση των συσσωρευτών ή µε την εφαρµογή µόνωσης για τον περιορισµό οποιασδήποτε αύξησης της θερµοκρασίας στους συσσωρευτές.
Η εργασία σε ενεργό ηλεκτρικό εξοπλισµό θα πρέπει να πραγµατοποιείται µόνο όταν δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να πραγµατοποιηθεί, αφού προηγουµένως εξεταστεί εάν είναι λογικό και ασφαλές να γίνει αυτό. Θα πρέπει να εξετασθούν οι πιθανοί κίνδυνοι για την εκτέλεση αυτής της εργασίας στον συγκεκριµένο ενεργό εξοπλισµό και να εφαρµοσθούν κατάλληλες προφυλάξεις, συµπεριλαµβανοµένης, ως τελικό µέτρο, η χρήση εξοπλισµού ατοµικής προστασίας (ΕΑΠ), ανατρέχοντας στις οδηγίες του κατασκευαστή για προφυλάξεις κατά την εργασία σε ενεργά εξαρτήµατα, συµπεριλαµβανοµένων των απαιτήσεων χρήσης εξοπλισµού ατοµικής προστασίας.
Τέλος, µπορεί να χρειαστεί να «ασφαλισθεί» το όχηµα σε ένα ειδικό χώρο, έτσι ώστε τα άτοµα που θα µπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο, να µην είναι σε θέση να το προσεγγίσουν, ενώ τα προειδοποιητικά σήµατα πρέπει να χρησιµοποιούνται κατά κόρο, για να υπενθυµίζουν στους ανθρώπους τους σοβαρότατους κινδύνους που εγκυµονούν.
Έλεγχος και συντήρηση ηλεκτρικών και υβριδικών οχηµάτων
Όταν πραγµατοποιείται τακτικός χιλιοµετρικός έλεγχος σε υβριδικά και ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ο τεχνικός πρέπει να γνωρίζει τους σχετικούς µηχανικούς και ηλεκτρικούς κινδύνους.
Ένας από τους σηµαντικότερους µηχανικούς κινδύνους είναι ότι τα υβριδικά και ηλεκτρικά αυτοκίνητα µπορούν να ενεργοποιηθούν και να τεθούν σε κίνηση αυτόµατα χωρίς προειδοποίηση!
Πριν από την επισκευή του κινητήρα, ο µηχανικός πρέπει να ασφαλίσει το αυτοκίνητο και να βεβαιωθεί ότι:
– Το αυτοκίνητο είναι απενεργοποιηµένο.
– Το βύσµα σέρβις είναι απενεργοποιηµένο ή έχει αφαιρεθεί.
– Οι κινητήριοι τροχοί είναι ανυψωµένοι και δεν ακουµπάνε στο έδαφος.
Ο µηχανικός πρέπει επίσης να γνωρίζει έναν άλλο σηµαντικό κίνδυνο. Τα υβριδικά αυτοκίνητα είναι σε θέση, όπως µερικά από τα συνηθισµένα αυτοκίνητα, εφοδιασµένα µε αυτόµατα συστήµατα ξεκίνα/σταµάτα, να εκκινούν τον κινητήρα καύσης χωρίς προειδοποίηση, όταν είναι ενεργοποιηµένη η ανάφλεξη. Αυτός ο κίνδυνος δηµιουργείται, όταν η τάση της µπαταρίας HV πέσει. Ο µηχανικός πρέπει εποµένως να βεβαιωθεί ότι το κλειδί ανάφλεξης έχει αφαιρεθεί πριν από την έναρξη της διαδικασίας συντήρησης-επισκευής.
Διαφορές κατά την συντήρηση υβριδικών και ηλεκτρικών αυτοκινήτων:
Αυτές είναι µερικές από τις βασικές διαφορές κατά την συντήρηση ενός υβριδικού ή ηλεκτρικού αυτοκινήτου.
Αλλαγή λαδιών: έλεγχος για τον εντοπισµό καλωδίων HV κοντά στο φίλτρο ή το κάρτερ. Υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης ζηµιάς µε τα εργαλεία, στα καλώδια HV.
Αλλαγή λαδιών µετάδοσης: έλεγχος ότι χρησιµοποιείται ο σωστός τύπος µη αγώγιµων λαδιών (σύµφωνα µε τις προδιαγραφές του κατασκευαστή).
Σέρβις A/C: πρέπει να χρησιµοποιούνται ειδικού τύπου µη αγώγιµα λιπαντικά PAG σε συµπιεστές HV A/C.
Έλεγχος σέρβις συστήµατος φρένων: βεβαιωθείτε ότι ο διακόπτης ανάφλεξης πρέπει να είναι απενεργοποιηµένος και το σύστηµα κίνησης ανενεργό.
Σύστηµα ψύξης κινητήρα καύσης: δεν απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή.
Ψύξη µπαταριών, ηλεκτρικού κινητήρα και µετατροπέων: κατά τη συντήρηση του συστήµατος ψύξης ενός ηλεκτρικού συστήµατος υψηλής τάσης, απαιτείται η χρήση του σωστού ψυκτικού (Βλ. προδιαγραφές του κατασκευαστή). Σηµειωτέων ότι ορισµένα συστήµατα ψύχονται µε τον αέρα.
Τι ελέγχεται κατά την διαδικασία διάγνωσης
Όπως κάθε άλλο όχηµα, ένα υβριδικό ή ηλεκτρικό αυτοκίνητο απαιτεί τα σωστά διαγνωστικά εργαλεία και τον εξειδικευµένο τεχνικό για να πραγµατοποιήσει έναν έλεγχο ή ένα σέρβις. Η διαδικασία διαφέρει από µάρκα σε µάρκα αυτοκινήτου και ο τεχνικός πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες και τις προδιαγραφές του κατασκευαστή.
Κατά τις εργασίες -µε τη χρήση διαγνωστικού εργαλείου- σε υβριδικά και ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ο τεχνικός πρέπει να γνωρίζει τα παρακάτω:
– Η διαδικασία διάγνωσης διαφέρει από κατασκευαστή σε κατασκευαστή.
– Την «υγιή» κατάσταση φόρτισης της µπαταρίας.
– Την ελάχιστη τάση µπλοκ µπαταρίας.
– Την µέγιστη τάση µπλοκ µπαταρίας.
Επιπλέον διαδικασίες:
– Οπτική επιθεώρηση των καλωδίων HV.
– Οπτική επιθεώρηση µετατροπέα και µπαταρίας.
– Μέτρηση τάσης µπαταρίας, µε αναλογικό βολτόµετρο.
– Μέτρηση πτώσης τάσης κύριου ρελέ, µε αναλογικό βολτόµετρο.
– Μέτρηση πτώσης τάσης καλωδίων HV, µε αναλογικό βολτόµετρο.
– Έλεγχος µόνωσης καλωδίωσης, µε µετρητή βολτόµετρο για τυχόν διαρροή ρεύµατος.
Αυτές είναι σε γενικές γραµµές οι γνώσεις που πρέπει να έχει ο κάθε επισκευαστής, για να βάλλει ένα αυτοκίνητο στο συνεργείο του και στη συνέχεια να ασχοληθεί µε σιγουριά µε την συντήρηση-επισκευή του.
Του Νίκου Σκόρδου