«Ορατά» Ανταλλακτικά: Η νοµοθεσία της ΕΕ και ο επισκευαστικός κλάδος

Τον Οκτώβριο του 2020, είχαµε δηµοσιεύσει στο «ΦΑΝΟΒΑΦΕΣ», το επίκαιρο θέµα, «Γερµανία: Δίκαιες συνθήκες ανταγωνισµού στην αγορά ανταλλακτικών» αλλά µόνο για τα νέα µοντέλα. Σε αυτό, οι Γερµανικές επαγγελµατικές ενώσεις του aftermarket, εγκρίνουν αλλά και επικρίνουν τον νέο Νόµο για τα «Ορατά» Ανταλλακτικά», που ψηφίστηκε στις 10/9/2020, και τα χωρίζει σε δυο κατηγορίες. Μία «ακριβή», για τα παλαιότερα (πριν την ηµεροµηνία που ψηφίστηκε ο νέος Νόµος) και µία «φθηνή» για τα νέα οχήµατα!
Η ενέργεια των Γερµανών, έφερε στο φως της δηµοσιότητας, το πώς η Ευρωπαϊκή Νοµοθεσία µε τη ρήτρα επισκευής, που αφορά τα «Ορατά Ανταλλακτικά» φανοποιϊας, δηλαδή αυτά που φαίνονται -προφυλακτήρες, καπό, φτερά, πόρτες, παρµπρίζ, καθρέφτες, φώτα, κ.ά -εφαρµόζεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιλεκτικά και µε «δύο ταχύτητες».
Η αλλαγή προήλθε, κατόπιν πιέσεων, από τον Γερµανικό Σύνδεσµο Ανταλλακτικών Αυτοκινήτων -GVE ο οποίος κατάφερε τελικά το ελάχιστο. Δηλαδή, από τα «Ορατά» ανταλλακτικά των αυτοκινήτων, επιβαρύνονται µε «πνευµατικά δικαιώµατα, µόνον αυτά που έχουν παραχθεί µέχρι την 9/10/2020, δηλαδή την ηµέρα που ψηφίστηκε ο νέος Νόµος του Γερµανικού κράτους και τα νεότερα όχι!
Το γεγονός αποκάλυψε την νοµοθεσία δύο ταχυτήτων για τα ανταλλακτικά που υπάρχει -αλήθεια πόσοι το γνώριζαν; όχι µόνον στην Γερµανία αλλά στην ΕΕ.
Συγκεκριµένα όπως γράφτηκε στον γερµανικό Τύπο, όταν δηµιουργήθηκε η ΕΕ, στη Νοµοθεσία της µεταξύ άλλων περιελάµβανε και τον Νόµο για τα «πνευµατικά δικαιώµατα», που αφορούσαν τον σχεδιασµό των «Ορατών» ανταλλακτικού φανοποιϊας.
Αυτή η µονοπωλιακή θέση των κατασκευαστών οχηµάτων βασίζεται στον γερµανικό νόµο σχεδιασµού, ο οποίος επιτρέπει στις εταιρείες αυτοκινήτων να συλλέγουν πολλαπλές πληρωµές για τον σχεδιασµό ενός αυτοκινήτου – µία φορά κατά την αγορά ενός αυτοκινήτου και κάθε φορά που απαιτείται ανταλλακτικό.
Όµως πρόσφατα, µόλις το 1998(!) νέος νόµος της ΕΕ για τα «Ορατά» ανταλλακτικά, έδινε το δικαίωµα σε όποιο κράτος µέλος της ήθελε, να αγνοήσει τον νόµο για τα «πνευµατικά δικαιώµατα και να πουλάει τα «Ορατά ανταλλακτικά», όπως όλα τα άλλα ανταλλακτικά.
Οι γείτονες της Γερµανίας έχουν αναγνωρίσει το πρόβληµα: Σε χώρες µε ρήτρα επισκευής και θεµιτό ανταγωνισµό, όπως η Ισπανία, η Ιταλία και οι Κάτω Χώρες, τα «Ορατά» ανταλλακτικά είναι έως και 40% φθηνότερα!
Οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ -µαζί τους και η Ελλάδα- συνέχισαν να πουλάνε τα «Ορατά ανταλλακτικά» µε βάση την παλαιά Νοµοθεσία και τα «πνευµατικά δικαιώµατα», δηλαδή ακριβά.
Μάλιστα η GVE έδωσε στη δηµοσιότητα και έναν συγκριτικό πίνακα επτά «Ορατών Ανταλλακτικών», από επτά κατασκευαστές -υπάρχει δηµοσιευµένος στο «ΦΑΝΟΒΑΦΕΣ» τεύχος 305, Οκτώβριος 2020- στον οποίο φαίνονται συγκρίσιµα οι τιµές τους, σε τέσσερις Ευρωπαϊκές χώρες (Γερµανία, Ολλανδία, Ιταλία, Ισπανία).
Για παράδειγµα, το καπό ενός κατασκευαστή µε «βαρύ» όνοµα, είχε -χωρίς ΦΠΑ- σε ευρώ:
– Γερµανία 514,10
– Ολλανδία 234,70
– Ιταλία 288,88
– Ισπανία 391,50
Αυτό και µόνον δείχνει το τι γίνεται στην αγορά ανταλλακτικών στην ΕΕ.
Τι συµβαίνει στην Ελληνική αγορά
Κάνοντας -όσο µας επέτρεπαν οι συνθήκες λόγω «κορωνοϊού- µια αντίστοιχη έρευνα στην Ελληνική αγορά, τόσο του aftermarket, όσο και των εισαγωγέων-αντιπροσώπων, των επτά αυτοκινήτων της γερµανικής GVA.
Το αποτέλεσµα, σε βαθµό ανταπόκρισης του κλάδου, είναι αρνητικό για το aftermarket και θετικό για τους εισαγωγείς-αντιπροσώπους αυτοκινήτων! Δηλαδή, όσο και να ψάξαµε στο aftermarket (µε την ευρεία έννοια), κανείς δεν βγήκε στο τηλέφωνο, εκτός από δύο εκπροσώπους του, οι οποίοι δεν γνώριζαν το θέµα και ακόµα περιµένουµε -για να µάθουµε την άποψή τους. Αντίθετα και οι επτά εισαγωγείς, µέσω του γραφείου Τύπου, µας έδωσαν -τις τιµές των ανταλλακτικών που ζητήσαµε.
Το πρόβληµα
Κατά την επικοινωνία µας µε τις εταιρείες αυτοκινήτων προέκυψε το εξής σοβαρό πρόβληµα.
Η Γερµανική έρευνα αναφέρεται στα παρακάτω τρία χαρακτηριστικά που διαµορφώνουν την «ταυτότητα» του καθενός αυτοκινήτου (Μάρκα, Μοντέλο, Χώρα κατασκευής) και τις χώρες που έγινε η έρευνα (Γερµανία, Ολλανδία, Ιταλία και Ισπανία).
Μέχρι το σηµείο αυτό, όλα είναι καλά και ξάστερα. Το πρόβληµα προέκυψε στην επιµέρους ονοµασία του αυτοκινήτου και συγκεκριµένα στον κωδικό που χαρακτηρίζει το ανταλλακτικό, όπως δηµοσιεύεται σε δύο εταιρείες της έρευνας που ακολουθεί.
Για την ακρίβεια, σε γνωστή και αναγνωρίσιµη για την εγκυρότητα και αξιοπιστία της διεθνή εταιρεία δεδοµένων που απευθυνθήκαµε, µεταξύ των οποίων είναι και οι τιµές ανταλλακτικών, δεν µπορέσαµε να βρούµε άκρη. Και αυτό γιατί το συγκεκριµένο ανταλλακτικό που παρουσιάζεται στη λίστα των Γερµανών, υπάρχει στη δική της λίστα, -τρεις κωδικοί µε διαφορετικές τιµές!
Επίσης, άξιο αναφοράς είναι ότι σε τυπική έρευνα που κάναµε, οι τιµές που έδωσαν δύο έµποροι επώνυµων ανταλλακτικών πρώτης τοποθέτησης για το ίδιο αυτοκίνητο, είναι σχεδόν οι ίδιες µεταξύ τους, αλλά κατά πολύ υψηλότερες από τις επίσηµες τιµές που πήραµε για το συγκεκριµένο, αλλά χωρίς κωδικό ανταλλακτικό.
Έτσι η σύγκριση µεταξύ του γερµανικού δηµοσιεύµατος και της δική µας έρευνας είναι ενδεικτική και απόλυτα αναγνωρίσιµη, µόνον για τις χώρες που αυτή αναφέρεται και µε την προϋπόθεση ότι οι Γερµανοί έχουν κάνει σωστά -µε βάση τα παραπάνω- τη δουλειά τους.
6 «ορατά» εργοστασιακά ανταλλακτικά 7 κατασκευαστών. Πόσο κοστίζουν σε Γερµανία, Ολλανδία, Ιταλία, Ισπανία και πόσο στην Ελλάδα
Όταν τον Οκτώβριο του 2020 παρουσιάσαµε το θέµα για τα «Ορατά» ανταλλακτικά και τις τιµές στην ΕΕ, σκεφθήκαµε να κάνουµε και µια έρευνα για τις επίσηµες τιµές τους και στην Ελληνική αγορά. Το αποτέλεσµα, όπως διαπιστώνει κανείς από τον πίνακα που ακολουθεί παρακάτω, είναι ότι η Ελλάδα παραµένει «πιστή» στην πεπαλαιωµένη -πριν το 1998!- κοινοτική νοµοθεσία, ενώ µπορούσε να είχε εκσυγχρονιστεί, εφαρµόζοντας την αλλαγή της.
Με δυο λόγια, µπορούσε να καταργήσει το δικαίωµα για «πνευµατικά δικαιώµατα» που έδινε -από τότε- κάθε χώρα µέλος της η ΕΕ, πράγµα που έκαναν η Ολλανδία, Ιταλία και Ισπανία, και τα γνήσια «ορατά» ανταλλακτικά να πωλούνται και στη χώρα µας φθηνότερα. Τα αποτελέσµατα λοιπόν αυτής της αλλαγής για τα «Ορατά» ανταλλακτικά και οι επιπτώσεις τους στη χώρα µας, είναι πλέον… ορατά στον πίνακα, τον οποίο δηµοσιεύουµε ολοκληρωµένο αυτή τη φορά, έχοντας προσθέσει -µετά από έρευνά µας- και τις αντίστοιχες τιµές τους στην Ελληνική αγορά.
Όπως διαπιστώνει κανείς, οι τιµές στη Ελλάδα, πάνω-κάτω είναι σχεδόν ίδιες µε αυτές της Γερµανίας, αλλά σε σύγκριση µε τον µέσο όρο των τριών άλλων χωρών που… απαρνήθηκαν τα «πνευµατικά δικαιώµατα», είναι -εκτός Renault και Peugeot- πολύ ακριβότερα.

Tον πίνακα μπορείτε να τον δείτε καλύτερα στο https://infoservice.com.gr/publications/fanovafes-january-february-2021/
H ΕΕ και η προστασία τoυ βιοµηχανικού σχεδιασµού
Σύµφωνα µε την ΕΕ, o σχεδιασµός ενός προϊόντος, είναι συχνά ο κύριος λόγος που οι καταναλωτές το επιλέγουν έναντι άλλων. Τα δικαιώµατα βιοµηχανικού σχεδιασµού προστατεύουν την εµφάνιση ενός προϊόντος, το οποίο προκύπτει από χαρακτηριστικά, όπως το σχήµα, το χρώµα ή τα υλικά του. Η ΕΕ έχει εναρµονίσει την προστασία του βιοµηχανικού σχεδιασµού σε όλες τις χώρες της ΕΕ και εισήγαγε τον κοινοτικό σχεδιασµό που προσφέρει ενιαία προστασία σε ολόκληρη την ΕΕ µέσω µιας ενιαίας διαδικασίας.
https://ec.europa.eu/growth/industry/policy/intellectual-property/industrial-design/protection_el