HB BODY- Αστάρι: Eνα ιδιαίτερο υλικό

Το αστάρι είναι ένα επίχρισµα που εφαρµόζεται προετοιµάζοντας την επιφάνεια ώστε να δεχθεί το χρώµα. Η επιφάνεια αυτή µπορεί να είναι είτε το υλικό κατασκευής του αντικειµένου, είτε προηγούµενα επιχρίσµατα.
Με την εφαρµογή του ασταριού, πετυχαίνουµε τη σωστή πρόσφυση µεταξύ του χρώµατος και του υποστρώµατος γεµίζοντας ή ευθυγραµµίζοντας τυχόν ανωµαλίες στο υπόστρωµα, µονώνοντας και προστατεύοντας παράλληλα τα µεταλλικά µέρη από τη διάβρωση και την οξείδωση.
Διαχωρίζοντας τ’ αστάρια ανάλογα µε τη χηµική τους σύσταση, διακρίνουµε τις εξής κατηγορίες:
• Αλκυδικά. Παλαιάς τεχνολογίας, ενός συστατικού, µε χαµηλές χηµικές αντοχές και µεγάλους χρόνους στεγνώµατος.
• Ακρυλικά – Πολυουρεθανικά. Αποτελούνται από δύο συστατικά: µια τροποποιηµένη ακρυλική ρητίνη (που λειτουργεί ως βάση) και ένα ισοκυανικό πολυµερές (που λειτουργεί ως σκληρυντής). Η αντίδραση της µίξης τους παράγει πολυουρεθάνη. Σε σχέση µε τα αλκυδικά, έχουν άριστες χηµικές αντοχές, µιας και -για παράδειγµα- δεν επηρεάζεται η δοµή τους από τα διαλυτικά του επόµενου επιχρίσµατος (χρώµατος).
Μια λεπτοµέρεια που προκαλεί σύγχυση στην αγορά είναι η διαφορά µεταξύ ακρυλικών και πολυουρεθανικών ασταριών -διαφορά που οφείλουµε να διευκρινίσουµε. Τα ακρυλικά αστάρια δυο συστατικών, µας δίνουν πολυουρεθάνη µετά την ανάµιξη µε τον σκληρυντή τους.
Άρα, όταν γίνεται αναφορά σε ακρυλικά αστάρια δύο συστατικών και πολυουρεθανικά αστάρια δύο συστατικών ουσιαστικά µιλάµε για το ίδιο προϊόν. Απλά, στην πρώτη περίπτωση αναφερόµαστε στο Α’ µέρος πριν την ανάµιξη µε τον σκλυρυντή, ενώ στη δεύτερη περίπτωση στο τελικό προϊόν.
• Εποξικά. Αποτελούνται από δύο συστατικά, και είναι η ιδανική λύση για αντισκωριακή προστασία και άριστη πρόσφυση, σε σχέση µε τις δύο προηγούµενες κατηγορίες ασταριών -όχι τυχαία, αφού ακόµη και τα πιο ισχυρά διαλυτικά δεν επηρεάζουν τη δοµή τους. Συνοδεύονται και αυτά από ειδικό σκληρυντή.
• Ειδικά. Αποτελούνται από ένα ή δύο συστατικά, συνήθως χρησιµοποιούνται για τη βελτίωση της πρόσφυσης, και σχετίζονται µε το είδος της επιφάνειας για την οποία προορίζονται. Ενδεικτικά, έχουµε τα plastic primers για τα πλαστικά µέρη, τα wash primers για εφαρµογή σε ιδιαίτερα µεταλλικά µέρη -όπως π.χ. inox, galvanized steel, aluminum- κ.ά.
Επιπλέον, υπάρχουν και αρκετά εξειδικευµένα προϊόντα που προορίζονται για τη µόνωση παλαιών και ευαίσθητων στα διαλυτικά βαφών -ή οτιδήποτε χρειάζεται για να προετοιµάσει µια επιφάνεια ώστε να δεχθεί ένα ειδικά σχεδιασµένο επίχρισµα.
Σε ό,τι αφορά τ’ αστάρια µε βάση τις ιδιότητές τους, διακρίνουµε τις εξής κατηγορίες:
– Πρόσφυσης. Ένα από τα βασικά ζητούµενα από ένα αστάρι, είναι να δηµιουργεί συνθήκες πρόσφυσης για το χρώµα αλλά και να προσφύεται και το ίδιο στις µεταλλικές επιφάνειες.
– Γεµιστικό. Απαραίτητο για τη διευκόλυνση του τεχνίτη, µιας και εξοµαλύνει την ανοµοιογένεια του υποστρώµατος, δηµιουργώντας µια σχεδόν τέλεια επιφάνεια. Χαρακτηριστικό του είναι ότι τα πάχη του κυµαίνονται από 100µm -150µm µε δύο χέρια εφαρµογής (µπεκ πιστολιού 1,6mm – 1,8mm HVLP).
– Αντισκωριακό. Τ’ αστάρια αυτού του τύπου περιέχουν ειδικά σχεδιασµένα πρόσθετα που εµποδίζουν τη διάβρωση του µετάλλου. Για το ιδανικό αποτέλεσµα, θα πρέπει να το εφαρµόζουµε απευθείας πάνω στη µεταλλική επιφάνεια, έχοντας αποµακρύνει τα όποια υπολείµµατα σκουριάς µπορεί να υπήρχαν.
Τι ζητάµε από ένα αστάρι; Στη βαφή των αυτοκινήτων χρησιµοποιούνται περισσότερο τα ακρυλικά αστάρια δύο συστατικών. Ποια πρέπει να είναι όµως τα καλά χαρακτηριστικά ενός τέτοιου προϊόντος;
– Να είναι εύκολο στην εφαρµογή του µε το πιστόλι και να πέφτει οµοιόµορφα.
– Να έχει καλή πρόσφυση στην επιφάνεια.
– Να είναι γεµιστικό και να επιτρέπει στον τεχνίτη να καλύψει ατέλειες της επιφάνειας του σιδηρόστοκου.
– Να στεγνώνει σε αποδεκτούς χρόνους, ανάλογα µε το φιλµ εφαρµογής.
– Να τρίβεται ξεκούραστα µε ψιλά γυαλόχαρτα και να δίνει µια τέλεια επιφάνεια.
– Να είναι σκληρό και να µην ρουφάει το χρώµα στην τελική του µορφή µετά το τρίψιµο
Συνηθίζεται οι τεχνίτες να χαρακτηρίζουν τ’ αστάρια από τη σχέση δικτύωσης που έχουν µε τον σκληρυντή τους -πχ 3:1, 4:1 ή 5:1. Ο χαρακτηρισµός αυτός όµως δεν θα έπρεπε να ενδιαφέρει τον βαφέα. Δεν έχει ιδιαίτερη σηµασία αν µια εταιρεία ονοµάζει το αστάρι της 4:1 ή 7:1. Σηµασία έχει το ποσοστό στερεών του ασταριού και η δικτύωσή του µε τον σωστό σκληρυντή.
Η συσχέτιση της αναλογίας µε το πόσο γεµιστικό είναι ένα αστάρι είναι ένας µύθος που πιστεύουν αρκετοί τεχνίτες, µιας και υπάρχουν αστάρια µε σχέση δικτύωσης 2:1 ή 3:1 που δίνουν µεγαλύτερο πάχος από άλλα µε σχέση π.χ. 4:1 ή 5:1. Είναι ένας µύθος που οφείλει να καταρριφθεί, αφού σηµασία έχει πάντα η ικανοποίηση του τελικού χρήστη.
5 µυστικά για το ιδανικό αποτέλεσµα
• Τηρούµε ευλαβικά τις οδηγίες χρήσης που ορίζει ο κατασκευαστής, σχετικά µε την ανάµιξη, αραίωση, τον τρόπο αλλά και τις συνθήκες (θερµοκρασία επιφάνειας και χώρου) εφαρµογής του προϊόντος.
• Καθαρίζουµε σχολαστικά το υπόστρωµα, αποµακρύνοντας τις λιπαρές ουσίες από την επιφάνεια.
• Αναδεύουµε το προϊόν, για να πετύχουµε τη σωστή οµοιογενοποίησή του και ν’ αποφύγουµε τον διαχωρισµό των πρώτων υλών µέσα στο κουτί.
• Τηρούµε τους σωστούς χρόνους αναµονής ανάµεσα στα χέρια εφαρµογής, έτσι ώστε να επιτρέψουµε την οµαλή εξαέρωση των διαλυτών, αποφεύγοντας την κακή τελική εικόνα (βράσιµο).
• Τρίβουµε µε γυαλόχαρτο, πάντα µε βάση τις οδηγίες του κατασκευαστή. Προτεραιότητά µας είναι να µην «πληγώσουµε» την επιφάνεια σε βαθµό που θα δηµιουργηθούν βαθιές γραµµές. Χρησιµοποιούµε ψιλά γυαλόχαρτα (P400 – P500 ξερά ή P800 νερού) και τηρούµε τους χρόνους αναµονής και στεγνώµατος ώστε να αποφύγουµε ανεπιθύµητα αποτελέσµατα στην τελική εµφάνιση (γραµµές, σκαλοπάτια, βράσιµο, ρούφηγµα, µάτισµα, κ.ά.).