Σύµφωνα µε την έκθεση, η οποία συγκέντρωσε τα αποτελέσµατα διάφορων πρόσφατων µελετών, «µια βιαστική αλλαγή σε πλήρη ηλεκτρικά οχήµατα θα έχει σηµαντικό αντίκτυπο στην απασχόληση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η παραγωγή και η συντήρηση ηλεκτρικών οχηµάτων µε µπαταρίες είναι λιγότερο έντονη από εκείνη των συµβατικών, δεδοµένης της µικρότερης µηχανικής τους πολυπλοκότητας και λιγότερων εξαρτηµάτων».
Μια πρόσφατη έκθεση της FTI Consulting αποκαλύπτει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποτιµά τον αντίκτυπο της αναγκαστικής ώθησης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην απασχόληση στην ΕΕ. Η έκθεση ξεκίνησε µόλις µια εβδοµάδα πριν από µια σηµαντική ψηφοφορία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά µε τους µελλοντικούς στόχους για τα CO2 για τα επιβατικά αυτοκίνητα και τα φορτηγά. Στο πλαίσιο της πρότασής της για τους στόχους αυτούς µετά το 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηµοσίευσε µια «εκτίµηση επιπτώσεων» για τον εντοπισµό των πιθανών επιπτώσεων των προτεινόµενων στόχων µείωσης στην αυτοκινητοβιοµηχανία της ΕΕ. Ενώ η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι τα ηλεκτρικά οχήµατα πλήρους µπαταρίας απαιτούν λιγότερες ώρες εργασίας από τα οχήµατα µε κινητήρες εσωτερικής καύσης, η έκθεση της FTI δείχνει τώρα ότι η Επιτροπή υποτιµά τον αρνητικό αντίκτυπο των προτεινόµενων στόχων για το CO2.
Oι προµηθευτές αυτοκινήτων στην Ευρώπη αναµένεται να παράγουν περίπου 38% λιγότερα εξαρτήµατα για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, σε σύγκριση µε απώλειες περίπου 17% για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων. Επίσης πολλοί από τους προµηθευτές στην ΕΕ είναι ΜΜΕ, οι οποίοι πιθανόν να καταβάλλουν για την µετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, µεγαλύτερη προσπάθεια, σε σύντοµο χρονικό διάστηµα από τους κατασκευαστές αυτοκινήτων.

Θα µπορούσαν να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις για ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασµού αυτοκινήτων, επηρεάζοντας δυσανάλογα τους προµηθευτές εξαρτηµάτων, σύµφωνα µε τη µελέτης εταιρείας UBS που αναφέρεται στην έκθεση της FTI Consulting. Πράγµατι, οι προµηθευτές αυτοκινήτων στην Ευρώπη αναµένεται να παράγουν περίπου 38% λιγότερα εξαρτήµατα για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, σε σύγκριση µε απώλειες περίπου 17% για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων. Η µελέτη επισηµαίνει ότι πολλοί από αυτούς τους προµηθευτές στην ΕΕ είναι ΜΜΕ, οι οποίοι πιθανόν να καταβάλλουν για την µετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, µεγαλύτερη προσπάθεια, σε σύντοµο χρονικό διάστηµα από τους κατασκευαστές αυτοκινήτων.
Εκτιµάται ότι οι µπαταρίες θα αντιπροσωπεύουν το 35-50% του κόστους ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου στο µέλλον. Ωστόσο, οι µελέτες επισηµαίνουν ότι παραµένει αβέβαιο κατά πόσο οι µπαταρίες αυτές θα παράγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή θα εισάγονται. Στην περίπτωση εισαγωγής, η προστιθέµενη αξία των εταιρειών της ΕΕ (και των εκατοµµυρίων Ευρωπαίων που απασχολούν) στα αυτοκίνητα θα είναι πολύ χαµηλότερη, υπογραµµίζει η έκθεση. Οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής πρέπει να αντιµετωπίσουν το γεγονός ότι η ΕΕ θα εξαρτηθεί σε µεγάλο βαθµό από τα υλικά σπάνιων γαιών και τις ηλεκτρικές στήλες που παράγονται εκτός Ευρώπης.  Επιπλέον, ακόµη και αν οι µπαταρίες πρόκειται να παραχθούν σε µεγάλη κλίµακα στην ΕΕ, τα ευρήµατα αυτά δείχνουν ότι ο θετικός αντίκτυπος στην απασχόληση θα ήταν µικρός και θα απαιτούσε δεξιότητες τις οποίες δεν είναι πιθανό να έχουν οι σηµερινοί υπάλληλοι παραγωγής.

Σήµερα, η αυτοκινητοβιοµηχανία αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 11% της συνολικής απασχόλησης στον τοµέα της µεταποίησης στην ΕΕ. Σε 14 περιφέρειες της ΕΕ – συγκεντρωµένες στην Τσεχική Δηµοκρατία, τη Γερµανία, την Ιταλία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Ρουµανία, τη Σουηδία και το Ηνωµένο Βασίλειο – ο τοµέας της αυτοκινητοβιοµηχανίας αντιπροσωπεύει ακόµη περισσότερο από το 20% της συνολικής απασχόλησης στον τοµέα της µεταποίησης. Η αναγκαστική ώθηση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα επηρεάσει δυσανάλογα τις θέσεις εργασίας στις περιοχές αυτές, σύµφωνα µε την έκθεση της FTI.

«Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων είναι πρόθυµοι να κινηθούν όσο πιο γρήγορα µπορούν απέναντι σε οχήµατα µε µηδενικές εκποµπές, δήλωσε ο Γενικός Γραµµατέας της ACEA, Erik Jonnaert, σχολιάζοντας τα συµπεράσµατα της έκθεσης. «Ωστόσο, ολόκληρη η ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασµού της αυτοκινητοβιοµηχανίας θα πρέπει να µετασχηµατιστεί µε ρυθµό που να είναι διαχειρίσιµος, προστατεύοντας την απασχόληση και τη µακροπρόθεσµη βιωσιµότητα του τοµέα».

Αυτή η έκθεση καθιστά σαφές ότι οι υπερβολικά αυστηροί στόχοι για το CO2 , καθώς και οι µη ρεαλιστικές ποσοστώσεις πωλήσεων για τα ηλεκτρικά οχήµατα µε µπαταρίες (τα λεγόµενα “benchmarks”) θα µπορούσαν να οδηγήσουν σε σοβαρά διαρθρωτικά προβλήµατα σε ολόκληρη την ΕΕ. Η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα ψηφίσει για τους στόχους µετά το 2020 σχετικά µε το CO2 στις 10 Σεπτεµβρίου, µε την ψηφοφορία της Ολοµέλειας του Κοινοβουλίου στις αρχές Οκτωβρίου.
Όπως γράψαµε στο τεύχος του Ιουνίου στο άρθρο «Ηλεκτροκίνηση ή Ηλεκτροπληξία;» σύµφωνα µε το Πανεπιστήµιο του Άαχεν, σε έναν κινητήρα εσωτερικής καύσης υπάρχουν 1.400 εξαρτήµατα, σε σύγκριση µε τα 210 εξαρτήµατα ενός ηλεκτρικού κινητήρα. Μια πληθώρα µηχανικών εξαρτηµάτων, όπως π.χ. ο εκκεντροφόρος και ο στροφαλοφόρος άξονας, τα έµβολα και ο διωστήρας (µπιέλα) καθώς και πολλά άλλα, θα εξαφανιστούν από το σύστηµα µετάδοσης κίνησης και µαζί τους χαθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Επιµέλεια: Θόδωρος Στούρας